Srbija obeležava 27 godina od akcije „Oluja“

Ova godišnjica se u Srbiji obeležava kao Dan sećanja na stradale i prognane Srbe, a u Hrvatskoj kao Dan pobede i domovinske zahvalnosti.

U Srbiji se obeležava 4. avgust, dan kada je ofanzivom hrvatske vojske i policije i jedinica Hrvatskog veća odbrane na područja Banije, Кorduna, Like i severne Dalmacije, odnosno na tadašnju Republiku Srpsku Кrajinu počela vojno-policijska akcija „Oluja“ koja je dovela do egzodusa više od 200.000 Srba iz Hrvatske.

U Hrvatskoj se kao državni praznik slavi 5. avgust, dan kada je akcija „Oluja“ završena ulaskom hrvatske vojske u gotovo napušten Кnin i isticanjem hrvatske zastave na kninskoj tvrđavi. Time su su pod hrvatsku upravu vraćeni poslednji delovi teritorije koje su držali pripadnici srpskih vojnih jedinica. Od 2000. taj dan se obeležava i kao Dan oružanih snaga Hrvatske.

Centralna manifestacija povodom Dana sećanja na prognane i stradale u akciji Oluja održaće se večeras na Trgu slobode u Novom Sadu, a prisustvovaće joj i predsednik Srbije Aleksandar Vučić.

Za žrtve akcije Oluja biće održan pomen u Crkvi svetog Marka u Beogradu, u 11 sati, kao i u prokupačkoj Crkvi svetog Prokopija i drugim mestima u Srbiji.

U Hrvatskoj se centralna manifestacija obeležavanja godišnjice akcije „Oluja“ i ove godine održava 5. avgusta u Кninu, u prisustvu državnog vrha i uz celodnevni program. Uoči proslave predsednik Hrvatske Zoran Milanović u svojstvu vrhovnog komandanta oružanih snaga večeras u Кninu priređuje svečani prijem na kom će uručiti odlikovanja i unapređenja pripadnicima oružanih snaga.

Akcija „Oluja“ ubraja se u jedno od najsurovijih etničkih čišćenja na području bivše SFRJ. Prema podacima Кomesarijata za izbeglice i migracije Srbije tokom i posle akcije „Oluja“ proterano je oko 200.000 Srba, ubijeno ih je oko 1.700 a više od 700 i dalje se vodi kao nestalo.

Prema podacima Dokumentaciono-informacionog centra „Veritas“, oko tri četvrtine stradalih bilo je starije od 60 godina, a među žrtvama je 551 žena.

Prema procenama hrvatskih nevladinih organizacija i udurženja, tokom i nakon „Oluje“ ubijeno je više od 600 civila i spaljeno više od 22.000 kuća, a Hrvatsku je tada napustilo oko 150.000 njenih građana, čiji je povratak godinama bio sistemski otežavan i onemogućavan.

Za zločine nad civilima u „Oluji“ Haški tribunal optužio je trojicu hrvatskih generala, Antu Gotovinu, Ivana Čermaka i Mladena Makrača. Gotovina i Markač su bili i osuđeni, na 24 odnosno 18 godina zatvora, ali su posle nešto više od godinu dana oslobođeni krivice i pušteni iz zatvora.